Μαριάμ Σουλακιώτη: Μητέρα Μαριάμ της Κερατέας ή Γυναίκα Ρασπούτιν;

Η ιστορία της Μαριάμ Σουλακιώτη μοιάζει να βγαίνει από μυθιστόρημα· μια γυναίκα που μέσα σε λίγα χρόνια από την καθημερινή ζωή του χωριού, κατάφερε να γίνει ηγούμενη μιας ολόκληρης κοινότητας, αφήνοντας πίσω της μνήμες θαυμασμού, φόβου και θρίλερ. Το όνομά της χωρίζει τους ανθρώπους: για κάποιους είναι Αγία, για άλλους μια μυστηριώδης φιγούρα με σκοτεινή πλευρά, σαν σύγχρονη Ρασπούτιν. Λέγεται λοιπόν ότι όπως ο Ρασπούτιν είχε αποκτήσει σχεδόν υπνωτική δύναμη πάνω στη ρωσική βασιλική οικογένεια, έτσι και η Σουλακιώτη φέρεται να επηρέαζε απόλυτα τις μοναχές και τους προσκυνητές.

1. Η Άρχή

Όλα ξεκίνησαν το 1923, όταν η Ελλάδα υιοθέτησε το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Η αλλαγή αυτή προκάλεσε έντονη αναταραχή μεταξύ κάποιων κληρικών, που την είδαν ως υποταγή στον Πάπα και, τελικά, οδήγησε στο σχίσμα των «Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών».

Μια από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες για τους Παλαιοημερολογίτες ήταν ο Ματθαίος Καρπαθάκης. Στον δρόμο του κινήθηκε με απόλυτη αφοσίωση και η Μαριάμ Σουλακιώτη, η οποία το 1927 ίδρυσε μαζί του στην Κερατέα τη Μονή Παναγίας Πευκοβουνογιάτρισσας — έναν χώρο που, για αθώα θύματα, θα μετατρεπόταν σε μια πραγματική επίγεια κόλαση υπό τη σκιά της ελληνίδας «serial killer».

Όντας από την αρχή στο πλευρό του η Μαρία κέρδισε τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη του. Κάποια στιγμή ο Ματθαίος αρρώστησε κι όπως φαίνεται έπεσε στα "ιαματικά" χέρια της Μαριάμ. Παραδόθηκε σε εκείνη με αποτέλεσμα η ίδια να αρχίσει να παίρνει σιωπηλά τα ηνία, επηρεάζοντας σταδιακά τις αποφάσεις του. Με αυτήν την επιρροή, μπόρεσε να καθοδηγήσει και τις εξελίξεις γύρω από το σχίσμα, επηρεάζοντας στάσεις και πρακτικές που ακόμα και σήμερα προκαλούν συζητήσεις.

Μονή Παναγίας Πευκοβουνογιάτρισσας

2. Η Μητέρα Μαριάμ της Κερατέας

Μετά την άνοδο της στη θέση της ηγουμένης, η Μαρία Σουλακιώτη απέκτησε αργότερα τη φήμη της Μητέρας Μαριάμ, μιας γυναίκας που ενέπνεε σεβασμό και προκαλούσε δέος στους γύρω της. Η σταθερή τήρηση των παραδόσεων και η αυστηρή πειθαρχία που επέβαλε στη μονή την τοποθετούσαν σε επαφή με πιστούς και μοναχούς που ακολουθούσαν παραδοσιακές πρακτικές. Η επιρροή της ήταν εμφανής: μπορούσε να καθοδηγεί και να πείθει, και οι πράξεις της δημιούργησαν γύρω της έναν μύθο σεβασμού, δέους και μυστηρίου.

Κι όμως, πίσω από τον μύθο της «Μητέρας Μαριάμ», η πραγματικότητα έκρυβε σκοτεινές όψεις που αργότερα θα αποκαλύπτονταν…

3. Το Χρονικό του Εγκλήματος

Το οργανωμένο έγκλημα της Μονής, με πρωτοστάτη την Σουλακιώτη, εξελισσόταν σε πέντε στάδια. Το πρώτο στάδιο ήταν ο προσηλυτισμός: εύπορες και ευκατάστατες γυναίκες, συχνά χαμηλού μορφωτικού επιπέδου ή απελπισμένες, ενθαρρύνονταν να ενταχθούν στο μοναστήρι, με την υπόσχεση επαφής με τον Θεό. Στη συνέχεια, οι νέες μοναχές καλούνταν να δώσουν τον «όρκο πενίας», παραχωρώντας όλη την περιουσία τους στο μοναστήρι - δηλαδή στην ίδια - για να τηρήσουν τον όρκο. Όσες αρνούνταν, αναγκάζονταν να υπογράψουν έγγραφα που δεν καταλάβαιναν πλήρως, με αποτέλεσμα να τους αφαιρείται η περιουσία με δόλιο τρόπο. Αφότου οι περιουσίες περνούσαν στα χέρια της Σουλακιώτη, οι δωρητές θεωρούνταν πλέον «άχρηστοι» και τα βασανιστήρια συνεχίζονταν, μερικές φορές καταλήγοντας ακόμη και στον θάνατο.

Φυλακές Αβέρωφ

4. Το Τέλος

Για χρόνια, η Μονή της Κερατέας φαινόταν απόμακρη, σχεδόν μυθική. Οι φήμες, όμως, είχαν ήδη αρχίσει να κυκλοφορούν. Πιστοί που είχαν βρεθεί στο μοναστήρι μιλούσαν για σκληρή πειθαρχία, τιμωρίες και μια ατμόσφαιρα φόβου που κάλυπτε την αυλή του ησυχαστηρίου. Κανείς όμως δεν τολμούσε να στραφεί εναντίον της .

Η υπόθεση ήρθε για πρώτη φορά στην προσοχή των αρχών το 1949, από την Συμέλα Σπυρίδου, την 18 χρονη γυναίκα από το Τολέδο του Οχάιο. Σύμφωνα με την καταγγελία η πλούσια μητέρα της είχε κληροδοτήσει όλη την περιουσία της στο μοναστήρι. Η ίδια επέμενε ότι η μητέρα της δεν θα έκανε κάτι τέτοιο χωρίς να έχει επέλθει εξαναγκασμός ενώ κατηγόρησε το μοναστήρι για απειλές και εκβιασμούς. Η καταγγελία εκείνη, είτε ήταν αποτέλεσμα προσωπικής αγωνίας είτε ένστικτο δικαιοσύνης, έγινε η αρχή μιας αλυσιδωτής έρευνας.

Η αστυνομική επέμβαση αποκάλυψε εικόνες που πάγωσαν την κοινή γνώμη. Οι αρχές βρήκαν δεκάδες γυναίκες να ζουν σε συνθήκες απομόνωσης και αυστηρής πειθαρχίας. Οι περισσότερες ήταν μεγάλης ηλικίας, χωρίς οικογένεια, και είχαν εκχωρήσει περιουσίες και συντάξεις στο μοναστήρι. Όσες τόλμησαν να μιλήσουν, περιέγραψαν τη Μαρία Σουλακιώτη ως αδίστακτη ηγουμένη, που ασκούσε απόλυτο έλεγχο πάνω τους μέσα από φόβο, θρησκευτικό δέος και ενοχή.

Η δίκη που ακολούθησε συγκλόνισε την Ελλάδα της δεκαετίας του 50'. Η Μαρία Σουλακιώτη, η «Μητέρα Μαριάμ της Κερατέας», βρέθηκε κατηγορούμενη για σωματικές βλάβες, απάτη και πρόκληση θανάτου. Οι μαρτυρίες των πρώην μοναχών ήταν σπαρακτικές: μιλούσαν για νηστείες-τιμωρίες, εξαντλητική εργασία και κακομεταχείριση ηλικιωμένων γυναικών που κατέληγαν να πεθαίνουν μέσα στη σιωπή.

Και έτσι, πίσω από τον μανδύα της αγιοσύνης, άρχισε να ξετυλίγεται το πρόσωπο της γυναίκας που πολλοί αποκαλούσαν «Ρασπούτιν με ράσο».

5. Μαρτυρίες

«Η Ευγενία Μαργέτη, δήλωσε ότι «κρατήθηκε σε κελί απομόνωσης και βασανίστηκε μέχρι να παραδώσει περιουσία αξίας 118 εκατομμυρίων δραχμών.» Στη συνέχεια περιέγραψε «μερικά από τα φρικώδη βασανιστήρια εις τα οποία υπεβάλλετο αυτή και άλλες μοναχές. Η Μαριάμ διέτασσε τις υπό τιμωρία μοναχές να μείνουν με τα εσώρουχα μόνο και κατόπιν ανέθετε σε μια μοναχή από το περιβάλλον της να τις κτυπά με μια σανίδα.»

«Η μοναχή Μαρία, χωρίς να γνωρίζει τι υπογράφει υπέγραψε εκχωρητήριο της περιουσίας της εις τη Μαριάμ και το περιβάλλον της και κατόπιν νομίζουσα ότι ήτο κυρία των κτημάτων της μετέβη εις αυτά για να μαζέψει ελιές. Οι άλλες μοναχές όμως επιτέθηκαν εναντίον της, την ξυλοκόπησαν αγριότατα και η μοναχή Μαρία μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο όπου και απέθανε.»

Χαρακτηριστική η καταγγελία ενός άνδρα που θέλησε να καταταγεί μοναχός. Αφού του έκαναν σωματικό έλεγχο και του πήραν ένα σακουλάκι με χρυσά δαχτυλίδια και νομίσματα που είχε ράψει στα ρούχα του, του έδιναν να τρώει βρασμένες παπαρούνες που περιέχουν όπιο, για να ναρκώνεται και να μην διαμαρτύρεται. Είχε καταντήσει σκελετός και στο τέλος κατάφερε να δραπετεύσει.

Άλλη μία γυναίκα κατέθεσε ότι σε ηλικία 15 χρόνων ακολούθησε τη μητέρα της που ήταν μοναχή. Λίγους μήνες αργότερα η μητέρα της πέθανε από τις στερήσεις και τα βασανιστήρια. Την ίδια την έβαζαν, όπως είπε, να κουβαλάει πέτρες την ημέρα και το βράδυ να εργάζεται σε μία τράτα για να βγάζει ψάρια που προορίζονταν για την «Αγία Μητέρα». Της έβαλαν ιώδιο στα γεννητικά όργανα και καρφίτσες στους γλουτούς…

Ai επεξεργασία πρωτότυπης εικόνας του άρθρου

Η Μαρία Σουλακιώτη παραμένει μια μορφή που στοιχειώνει την ελληνική ιστορία. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας, ήταν μια γυναίκα εκτός κανονικότητας, ηγέτης μιας σχισματικής ομάδας, καταδικασμένη για τα εγκλήματά της. Για άλλους, τους οπαδούς των Παλαιοημερολογιτών, παραμένει η «Μητέρα Μαριάμ», μάρτυρας και αγία που υπέστη αδικία. Στα σκοτεινά της βήματα, στην απόλυτη εξουσία και στο μυστήριο που άφησε πίσω της, η ιστορία της συνεχίζει να προκαλεί ανατριχίλα, δέος και ερωτήματα — για την πίστη, την εξουσία και την ανθρώπινη φύση.

Πηγές

Listerians – Βάλε λίστα στη Λίστα!

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου